SOMUA S35 - Tăng Thiết Giáp của Pháp
Pháp bắt đầu công cuộc cơ giới hóa quân đội sau khi Thế chiến I kết thúc. Cơ giới hóa đã thay đổi binh chủng thiết giáp—lực lượng tấn công linh động. Đầu những năm 30, binh chủng thiết giáp đã định hình được chiến thuật cũng như những yêu cầu kỹ thuật cho xe thiết giáp—đó chính là tăng được thiết kế riêng biệt phục vụ cho các đơn vị cơ giới cơ động. Loại xe này được SOMUA thiết kế—một công ty con của tập đoàn sản xuất vũ khí Shneider.
Tăng Thiết Giáp Chủ lực
Hợp đồng thiết kế và xây dựng cỗ xe tăng nặng 13 tấn với lớp giáp dày hơn 40 mm, tốc độ hơn 30 km/h này được ký vào tháng 10 năm 1934. SOMUA chỉ mất 7 tháng để hoàn thành mẫu thử đầu tiên. Vào tháng 4, mô hình đầu tiên đã sẵn sàng thử nghiệm. Các kỹ sư thiết kế hệ thống xích và truyền động từng làm việc ở Czech Skoda do đó hai bộ phận này cơ bản được mượn từ tăng hạng nhẹ Lt.35. Động cơ và hộp số cũng được “thùa hưởng” từ Cộng hòa Séc.
Tốc độ của chiếc xe tăng mới hoàn toàn đáp ứng được yêu cầu của binh chủng tăng thiết giáp nhưng vẫn còn rất nhiều lỗi và điểm yếu cần khắc phục. Tuy nhiên người Pháp cần loại tăng mới này đến mức không đủ kiên nhẫn để chờ phiên bản "hoàn thiện cuối cùng" và đã đặt những đơn đặt hàng đầu tiên. Cỗ xe tăng bắt đầu được đưa vào phục vụ năm 1939 với tên gọi Char 1935 S nhưng người ta thường biết đến nó với cái tên SOMUA S35.
Người Pháp cần loại tăng mới này đến mức đã đặt mua SOMUA S35 luôn mà không chờ đến phiên bản "hoàn thiện cuối cùng"
Do thời gian cấp bách nên chất lượng máy móc của S35 khá tệ, hệ thống mô-đun thường xuyên cần bảo trì bảo dưỡng. Do đó trong 2 năm đầu tiên, thiết kế của nó liên tục được cải tiến. Chỉ khi những nhược điểm này bị loại bỏ, S35 mới được chính thức đưa vào sử dụng và bắt đầu được sản xuất trên quy mô lớn.
Cơ động, giáp tốt (thân trước 36 mm và tháp pháo 56 mm) và được trang bị súng 47-mm cực mạnh, S35 được xem là một trong những cỗ xe tăng chiến đấu tốt nhất tại thời điểm ấy, không chỉ ở Pháp mà còn trên toàn thế giới. Tuy nhiên điểm yếu rõ nét của loại tăng này là tháp pháo chỉ đủ chỗ cho một thành viên kíp lái, do đó chỉ huy phải đảm nhiệm cả công việc của pháo thủ và nạp đạn viên. Về lý thuyết, sau khi tháp pháo S35 được lắp đai rộng hơn, liên lạc viên có thể hỗ trợ chỉ huy nạp đạn tuy nhiên trong thực tế thì điều này gần như là không thể thực hiện được.
Mùa xuân năm 1939, quân Pháp đã hoàn thiện các yêu cầu kỹ thuật để hiện đại hóa SOMUA S35. Phiên bản cải tiến lẽ ra đã được gắn động cơ mạnh hơn (220 h.p. thay vì 190) và bộ khung gầm cải tiến. Bộ phận được nâng cấp nhiều nhất chính là thân và tháp pháo. Đĩa thép cuộn được hàn thay vì đúc. Cỗ xe tăng mới với tên gọi SOMUA S40 được lên kế hoạch sản xuất hàng loạt vào tháng 10 năm 1940 tuy nhiên đã được đẩy lên sớm hơn do cuộc chiến bùng nổ ở Châu Âu. Các kỹ sư đã sản sàng sản xuất SOMUA S40 vào tháng 7 năm 1940 nhưng cuộc tiến công quân Đức diễn ra sớm hơn dự kiến - vào tháng 5.
Mọi thứ đều công bằng trong tình yêu và chiến tranh
Trận Hannut ở Bỉ diễn ra vào ngày 12/5/1940 được xem là trận đánh tăng quy mô lớn đầu tiên của Thế chiến II. Tăng S35 được sử dụng để gây khó khăn cho quân Đức.
Bên ngoài Crehen, về phía tây của Hannut, một trung đội S35 đã phá hủy 4 tăng Đức và một giàn pháo chống tăng. Một trung đội S35 khác cũng đã tiêu diệt cỗ xe tăng của Thượng tá Eberbach (Đức) bên ngoài Tin. Eberbach còn sống nhưng cuộc tấn công đã buộc phải dừng lại. Tối hôm đó, quân Đức cố gắng tấn công thêm một lần nữa nhưng những nỗ lực phản công của S35 đã khiến chúng phải rút lui. S35 đã phải hứng chịu 20-40 cú bắn trực diện từ những nòng súng 20 và 37 mm của địch nhưng vẫn hiên ngang đứng vững mà không hề bị xuyên giáp một lần nào. Mặc dù giành được chiến thắng ở khu vực này nhưng tình hình khó khăn ở các mặt trận khác đã buộc quân Pháp phải rút về hàng phòng thủ thứ hai.
SOMUA S35 vẫn tiếp tục tham chiến trong suốt chiến dịch Pháp năm 1940 nhưng chúng chỉ được nhớ đến với những chiến thắng nhỏ do tình hình cuộc chiến nói chung khá khắc nghiệt.
Sau khi quân Pháp đầu hàng, khá nhiều tăng S35 đã được quân Đức thu giữ và cải tiến thêm: chúng được lắp tháp pháo cho 2 người, radio tốt hơn và được đổi tên thành Pz.Kpfw. S35 739 (f). Trong vai trò mới, SOMUA S35 đã chiến đấu trên nhiều mặt trận, bao gồm cả mặt trận Liên Xô-Đức nơi xuất hiện tin đồn các tăng Đức đóng vai trò rất tích cực trong cuộc tấn công pháo đài Brest.
Khi quân Đức bắt đầu tấn công Liên Xô vào 22/6/1941, pháo đài Brest là một trong những nơi đầu tiên bị tấn công. Lực lượng tăng chủ lực của Đức đi vòng qua pháo đài này, nhường chỗ cho bộ binh, pháo binh và các binh chủng khắc. Để đẩy nhanh tốc độ phá hủy pháo đài này, quân Đức quyết định dùng 3 chiếc S35 trên Tàu Thiết giáp #28. Chúng được tháo dỡ và gửi ra chiến trường. Tuy nhiên cuối cùng 3 cỗ xe tăng này đều bị lựu đạn và súng phòng không của địch phá hủy gần cổng Bắc.
Những chiếc S35 bị tịch thu tham chiến tại Phần Lan và Na Uy trong các trận chiến tranh giành Bắc cực. Năm 1944 quân Pháp một lần nữa sử dụng một lượng lớn SOMUA S35 và giải phóng quê nhà. Đây là câu chuyện của một trong những cỗ xe tăng Pháp tốt nhất trong thời kỳ đầu của Thế chiến II. Sau đó, các kỹ sư đã thiết kế S3 trở thành nhân tố nòng cốt để phục hồi ngành công nghiệp chế tạo tăng của Pháp.